Terapia substytucyjna to jedna z metod leczenia uzależnienia od narkotyków. Na czym polega i jakie są jej plusy, a jakie zagrożenia?
Terapia substytucyjna – co to jest?
„Substytucja” to inaczej wymiana, zastępowanie. Leczenie substytucyjne uzależnienia od narkotyków polega na zastąpieniu przyjmowanych przez chorego narkotyków innymi środkami farmaceutycznymi, które mają na organizm podobne działanie, jak przyjmowany przez pacjenta narkotyk. W trakcie leczenia stopniowo zmniejsza się dawki leku, aby likwidować głód abstynencyjny i w efekcie doprowadzić do całkowitego wyeliminowania środka. Oczywiście, w trakcie leczenia, przez cały czas prowadzona jest terapia psychologiczna.
W Polsce pacjentom podaje się najczęściej metadon, który działa podobnie jak substancje opioidowe. Innym stosowanym środkiem w terapii substytucyjnej jest też buprenorfina.
Jak wygląda terapia substytucyjna?
Poza przyjmowaniem, pod ścisłą kontrolą, określonych dawek substytutu, pacjent uczestniczy również w terapii indywidualnej i grupowej. Z pacjentem pracuje się nad utrzymaniem motywacji do terapii, poznaniem mechanizmu uzależnienia oraz poprawie funkcjonowania w świecie zewnętrznym.
W Polsce terapia substytucyjna jest stosowana dość rzadko. Szacuje się, że objętą nią jest od 15-20% pacjentów z uzależnieniem od opioidów. W niektórych województwach w Polsce (np. w podkarpackim i podlaskim) nie ma ośrodków realizujących tę formę leczenia[i]
Terapia substytucyjna i jej skuteczność
Leczenie substytucyjne jest dość kontrowersyjne – w końcu pacjentowi podaje się środki odurzające. Jednocześnie okazuje się, że jest to metoda skuteczna wobec osób, które mimo podjęcia prób lecenia nie zerwały z nałogiem. Jest ona sposobem na unormowanie sytuacji życiowej pacjenta, który nie musi poświęcać energii na szukanie dostępu do nielegalnych środków, tylko otrzymuje je z przepisu lekarza, przy czym jednocześnie, „zaoszczędzony czas” może poświęcić na odbudowę swojego życia i terapię.
Dzięki leczeniu substytucyjnemu uzależnienie przyjmuje bardziej kontrolowaną formę i łatwiej sobie z nim poradzić. Leczenie uzależnienia od narkotyków metodą substytucji prowadzi się w kilkudziesięciu ośrodkach terapii w Polsce.
[i] Za http://www.zdrowie.lodzkie.pl/zadania-departamentu/leczenie-substytucyjne/jaka-jest-dostepnosc-leczenia-substytucyjnego-w-polsce
