Kraty w oknach, snujące się po korytarzach sylwetki ze szklanym wzrokiem, opryskliwy personel i elektrowstrząsy – tak dla wiele osób wyobraża sobie ośrodek terapii uzależnień. To zupełnie błędny i krzywdzący dla ośrodków i leczących się w nim osób obraz. Jak naprawdę wygląda życie w ośrodku terapii uzależnień?
„Ośrodek terapii uzależnień” – już sama ta nazwa u wielu osób wzbudza lęki niepokój oraz wywołuje cały ciąg skojarzeń, które najczęściej nie mają nic wspólnego z rzeczywistością. Niestety, złą prasę przyniosły ośrodkom izby wytrzeźwień oraz seriale i filmy na temat szpitali psychiatrycznych. W efekcie typowym stereotypem na temat ośrodków leczeniu alkoholizmu jest to, że będzie to miejsce nieprzyjemne, zimne, z metalowy łóżkiem i kratami w oknach. Miejsce, w którym pacjenta traktuje się źle, faszeruje środkami uspokajającymi, a tym bardziej niepokornym szykuje się elektrowstrząsy. Przestrzeń, gdzie po korytarzach chodzą różnego rodzaju „wariaci” i wszędzie słychać krzyki, jęki i zawodzenia.
Taki obraz ośrodka terapii jest niestety dość powszechny. Sprawia, że osoby potrzebujące pomocy, boją się spędzić czas odwyku i terapii w ośrodku i odwlekają decyzję o podjęciu leczenia. A jak jest naprawdę?
Wygląd ośrodka terapii uzależnień
Kraty w oknach, wyłożone linoleum korytarze i bezosobowa atmosfera, to w dużej mierze już przeszłość. W większości ośrodków pacjenci mają do dyspozycji pokoje 1 lub 2-osobowe, zazwyczaj z łazienkami. Każdy pacjent ma przestrzeń na przechowywanie swoich rzeczy osobistych. Pokoje są czyste, schludne, w ciepłych, miłych barwach. Ośrodki mają dodatkowe sale do dyspozycji pacjentów (np. siłownię czy salę wypoczynkową) i często zlokalizowane są w malowniczych okolicach, które dają możliwość wypoczynku na świeżym powietrzu, spacerów czy innych atrakcji.
Pacjenci / mieszkańcy ośrodka uzależnień
Drugą częstą obawą pacjentów ośrodków jest to, że spotkają się w nim z osobami w bardzo ciężkim stanie. Zdegenerowanymi alkoholikami, osobami stanowiącymi stereotypowe „doły społeczne”. Dość powszechne jest u osób uzależnionych wyobrażanie sobie, że inni pacjenci będą w dużo gorszym stanie. Jest to mechanizm obronny, który pozwala osobie uzależnionej poczuć się lepiej i odwlekać rozpoczęcie leczenia.
Tymczasem, w ośrodku terapii uzależnień spotyka się bardzo różne osoby, bo różna jest historia każdego uzależnionego. Są wśród pacjentów osoby na różnych stanowiskach, wykonujące różne zawody, z wszystkich grup społecznych. Wszystkich łączy jednak to, że chcą zmienić swoje życie i zacząć nim kierować na nowo, a nie żyć tak, jak dyktuje im uzależnienie. Nierzadko, wśród pacjentów ośrodków rodzą się przyjaźnie i pacjenci wspierają się w niepiciu również po opuszczeniu placówki.
Ostry system zakazów i nakazów
Kolejnym mitem na temat ośrodków uzależnień jest wiara w to, że osoba, która decyduje się na leczenie, musi się całkowicie poddać woli terapeutów. Nie wolno mu mieć własnego zdania, nie wolno korzystać z telefonu, telewizji, internetu. System nakazów i zakazów obowiązujący w ośrodku będzie tak ciężki, że nie da się tam wytrzymać.
Faktycznie, w większości ośrodków, dostęp do telefonu czy internetu jest kontrolowany i często jest swoistą „nagrodą” za postępy w terapii. Każdy pacjent ma jednak swoje prawa, które są respektowane. W każdej chwili może też przerwać leczenie (choć oczywiście rolą terapeutów jest zmotywować go do leczenia).
Podsumowując – od czasów socjalistycznych ośrodków terapii wiele się zmieniło. Dzisiejsze placówki dają pacjentom prywatność, anonimowość i wsparcie. Są przyjazne, wygodne i czyste.
Oczywiście, terapia to nie wakacje czy pobyt w sanatorium. Jeśli faktycznie terapia ma być skuteczna, to trzeba liczyć się z tym, że trzeba przystosować się do zasad, brać udział w zajęciach i sesjach indywidualnych i podporządkowywać terapeutom. Każdy ośrodek to wymagania stawiane pacjentom, które służą temu, by pomóc pacjentowi osiągnąć równowagę i wyjść z nałogu. Warto zatem pamiętać, że leczenie uzależnienia to proces i to bardzo ciężki, a pobyt w ośrodku to jednak nie wakacje relaksacyjne. Nie warto jednak bać się pobytu, a przede wszystkim nie warto opierać się na stereotypach z minionej epoki.
