Rola grupy wsparcia dla absolwentów ośrodka

Ukończenie terapii uzależnień jest bardzo ważnym krokiem w kierunku zdrowienia. Niektórzy absolwenci ośrodka terapeutycznego mają w sobie nieprawdopodobnie dużo siły i wytrwałości, dzięki czemu bez większych przeszkód są w stanie samodzielnie wytrwać w abstynencji. Inni natykają się na rozmaite przeszkody, a powstrzymanie się od picia wciąż stanowi dla nich ogromne wyzwanie. Takim osobom z pewnością przyda się każda pomoc z zewnątrz, np. uczestnictwo w grupie wsparcia.

Grupa wsparcia jest formą pomocy psychologicznej, spotkaniami osób, które łączą podobne przeżycia i problemy. Niektóre grupy mają charakter formalny (są organizowane przez specjalistyczne instytucje i prowadzone przez jedną lub dwie profesjonalnie przygotowane osoby), inne są przejawem samopomocy (i tworzone są przez samych ich członków). Uczestnictwo w grupie wsparcia odbywa się poprzez dzielenie się doświadczeniami i pożytecznymi informacjami oraz wzajemne udzielanie sobie wsparcia emocjonalnego. Aktywny udział w takich spotkaniach wymaga pracy nad samym sobą oraz rozwojem osobistym.

Podobnie jak mityngi wspólnoty Anonimowych Alkoholików, udział w grupie wsparcia zapewnia osobom uzależnionym pozytywne kontakty towarzyskie oraz pomoc w zapobieganiu nawrotom. W życiu absolwenta ośrodka niejednokrotnie pojawiają się sytuacje, które wystawiają na próbę jego postanowienie zachowywania abstynencji. Co jakiś czas doświadcza trudności życiowych, negatywnych stanów emocjonalnych, znajduje się w miejscach lub sytuacjach kojarzących mu się z piciem, a także bywa namawiany przez innych do spożywania alkoholu. W takich momentach bardzo pomocne okazuje się wsparcie udzielane przez osoby z tym samym problemem. To właśnie inni alkoholicy najlepiej rozumieją jego odczucia, są w stanie udzielić pożytecznej rady oraz podzielić się własnymi doświadczeniami dotyczącymi podobnych sytuacji.

Udział w grupach wsparcia jest całkowicie dobrowolny. Grupa może być otwarta lub zamknięta – zależy to wyłącznie od decyzji jej założycieli. Zamknięty charakter oznacza, że skład i liczba uczestników są niezmienne od początku do końca istnienia grupy. Zwykle posiada ona z góry ustalony harmonogram, cel spotkań, ich częstotliwość oraz datę zakończenia. Przez cały okres działania wspólnoty nie pojawiają się żadni nowi członkowie, co pozytywnie wpływa na jej spójność, poczucie bezpieczeństwa i otwartość uczestników. Pozwala na głębsze wniknięcie w problem i stały rozwój – zwłaszcza, jeśli jest prowadzona przez specjalistę.

Do grupy otwartej zaś przez cały czas mogą dołączać nowe osoby. Zaletą takiej formy jest możliwość obserwowania postępów uczestników na różnych etapach zdrowienia, wzajemnego dodawania sobie otuchy i uczenia się od siebie nawzajem.

Niezależnie od formy grupy, podstawą jej funkcjonowania jest kontrakt obowiązujący wszystkich członków. Umowa ta może mieć formę ustną lub pisemną. Jej przykładowe elementy to zasada poufności, nieoceniania, nie krytykowania, nie przerywania wypowiedzi, udzielanie informacji zwrotnych w trosce o osobę, do której mówimy itp. Dzięki kontraktowi uczestnicy czują się chronieni, a w efekcie mają większe poczucie bezpieczeństwa i są bardziej otwarci.

Czy warto skorzystać z takiej formy pomocy? Uczestniczenie w grupie wsparcia z pewnością nie zastąpi indywidualnych sesji z terapeutą – może je jedynie uzupełnić. Profesjonalne leczenie pozwala na głębsze przyjrzenie się każdemu pojawiającemu się problemowi, daje możliwość zmierzenia się ze swoimi słabościami, lękami i ograniczeniami. Psycholog posiada rozległą wiedzę na temat uzależnień oraz podstaw rządzących ludzką psychiką, dzięki czemu jest w stanie w fachowy sposób rozbroić mechanizmy nałogu.

Grupa wsparcia daje nam jednak coś innego. Ludzie są stworzeni do życia w stadzie: potrzebują miłości, zrozumienia, bliskości, przynależności, akceptacji i oparcia. Alkohol oraz inne używki często stanowią „wypełniacze” wewnętrznej pustki, swoisty lek na samotność i brak poczucia bezpieczeństwa. Grupa wsparcia sprawia, że alkoholik przestaje czuć się wyobcowany. Do tej pory doświadczał przede wszystkim wrażenia unikalności swoich przeżyć – w porównaniu ze zdrową rodziną i znajomymi czuł się inny, pełen wad i słabości. Podczas spotkań z innymi uzależnionymi ma szansę zobaczyć, że jego problemy dotykają wielu ludzi. W dodatku ma okazję obserwować udane zmagania innych, ich sukcesy i małe zwycięstwa. Wszystkie te doświadczenia są źródłem nadziei, że on również może żyć normalnie i być szczęśliwy. Nieocenione są również porady osób, którym udało się wygrać z nałogiem, dzięki czemu dysponują wieloma sprawdzonymi w praktyce umiejętnościami i trikami. Uczestnicy dzielą się ze sobą cennymi uwagami, pomagają sobie nawzajem trenować asertywność oraz odbudowywać relacje z bliskimi.

Swoistym „bonusem” często wynoszonym z udziału w grupach wsparcia są znajomości i przyjaźnie, nierzadko na całe życie. Wspólne przeżywanie trudności, podobne doświadczenia oraz wzajemna pomoc na niełatwym etapie życia bardzo zbliżają i pomagają pokonać dojmującą samotność.